British Home Championship, η 1η διοργάνωση εθνικών ομάδων στον κόσμο

Σαν σήμερα στις 26 Ιανουαρίου του 1884, έγινε το πρώτο ματς στην ιστορία του British Home Championship (κύπελλο Εθνών Βρετανίας σε ελεύθερη μετάφραση). Η αναμέτρηση έγινε στο Μπέλφαστ με τη Σκωτία να συντρίβει 5-0 την Ιρλανδία. Οι William Harrower και Jones Crossland σκόραραν απο δύο φορές, ενώ ένα γκολ σημείωσε ο John Goudie.

H Σκωτία (φωτό) θα κέρδιζε στη συνέχεια Αγγλία και Ουαλία και θα κατακτούσε το πρώτο British Home Championship που έγινε ποτέ. Οι ομάδες αυτές έπαιζαν συχνά μεταξύ τους, ήταν όμως η πρώτη φορά (1883/84) που μπήκαν σε μια διοργάνωση επίσημα και με κανονισμούς.

Αξίζει να ρίξουμε μια ματιά σε μια ρομαντική -και πραγματικά μοναδική- διοργάνωση που αποτέλεσε τον πρόδρομο όλων των αναμετρήσεων και διοργανώσεων μεταξύ εθνικών ομάδων.

Το British Home Championship, γνωστό και ως Home International Championship, ή Home Internationals and the British Championship, σε ελεύθερη μετάφραση μπορούμε να το ονομάσουμε ως το πρωτάθλημα της Βρετανίας, ή κύπελλο εθνών της Βρετανίας. Μια ιστορική διοργάνωση, ιδιαίτερα αγαπητή στο Νησί, που ξεκίνησε την περίοδο 1883-84 με τη συμμετοχή της Αγγλίας, της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Ιρλανδίας (πριν διασπαστεί) και τελείωσε τη σεζόν 1983-84.

Μια διοργάνωση που πρόσφερε μεγάλες συγκινήσεις, μερικά εντυπωσιακά αποτελέσματα, αλλά και τραγωδίες όπως αυτή του Ibrox το 1902.

Στις αρχές του 1880 η άνθηση του ποδοσφαίρου στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε ως αποτέλεσμα, οι 4 εθνικές ομάδες της Βρετανίας (Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία και Ιρλανδία -πριν τη διάσπασή της) να παίζουν αρκετά συχνά μεταξύ τους. Το αξιοπερίεργο ήταν ότι η κάθε ομοσπονδία είχε δικούς της κανονισμούς ποδοσφαίρου κι όταν έπαιζαν μεταξύ τους, χρησιμοποιούνταν οι κανονισμοί της εκάστοτε γηπεδούχου!

Η κατάσταση αυτή δεν ήταν και η πλέον ιδανική, μέχρι που οι 4 ομοσπονδίες συναντήθηκαν στις 6 Δεκεμβρίου 1882 και αποφάσισαν να έχουν κοινούς κανονισμούς που θα εφαρμόζονται παγκοσμίως. Ίδρυσαν και την Διεθνή Ποδοσφαιρική Επιτροπή Ομοσπονδιών (IFAB), για να επικυρώνει τις αλλαγές των κανονισμών, κάτι που ισχύει ακόμα και στις μέρες μας. Μαζί με την ίδρυση της IFAB, αποφασίστηκε και η ετήσια διεξαγωγή φιλικών μεταξύ των Βρετανικών εθνικών ομάδων κι ουσιαστικά γεννήθηκε το Πρωτάθλημα Εθνών Βρετανίας (British Home Championship), η πρώτη ποδοσφαιρική διοργάνωση σε επίπεδο εθνικών ομάδων στον κόσμο!

Οι ημερομηνίες διεξαγωγής δεν ήταν σταθερές, συνήθως τα παιχνίδια γίνονταν προς το τέλος της περιόδου, άλλες φορές όλοι οι αγώνες παίζονταν μέσα σε λίγες μέρες στο τέλος της σεζόν. Στο πρώτο ματς της Βρετανικής αυτής διοργάνωσης η Σκωτία (που κατέκτησε και το τρόπαιο εκείνη τη χρονιά) νίκησε 5-0 εκτός έδρας την Ιρλανδία στις 26 Ιανουαρίου του 1884, όπως προαναφέραμε.

Η άνοδος του Παγκοσμίου κυπέλλου αλλά και του κυπέλλου εθνών Ευρώπης, επηρέασε αρκετά το πρεστίζ και τη δημοτικότητα του British Home Championship, υπήρχαν όμως και περιπτώσεις που οι αγώνες του απέκτησαν μεγάλη βαρύτητα. Το πρωτάθλημα εθνών της Βρετανίας τις σεζόν 1949-50 και 1953-54, λειτούργησε ως προκριματικός γύρος για τα παγκόσμια κύπελλα του 1950 και του 1954, ενώ από εκεί βγήκαν οι ομάδες που θα συμμετείχαν στο δεύτερο προκριματικό γύρο του Euro 1968.

Χαρακτηριστική ήταν η διοργάνωση του 1950, όταν οι δύο πρώτες ομάδες θα κέρδισαν τη συμμετοχή τους στα τελικά του παγκοσμίου κυπέλλου. Αγγλία και Σκωτία είχαν εξασφαλίσει τις δύο πρώτες θέσεις, μία αγωνιστική πριν τη λήξη της διοργάνωσης. Η σκωτσέζικη ομοσπονδία όμως ανακοίνωσε ότι θα πήγαινε στο παγκόσμιο κύπελλο, μόνο ως πρωταθλήτρια Βρετανίας.

Η Σκωτία υποδέχτηκε λοιπόν την Αγγλία στις 15 Απριλίου στο Hampden Park στο τελευταίο ματς, όπου γνώρισε την ήττα με 1-0 και -παρότι τερμάτισε 2η και εξασφάλιζε τη συμμετοχή της στο μουντιάλ- αποσύρθηκε, χάνοντας έτσι την ευκαιρία να πάρει μέρος για πρώτη φορά στο παγκόσμιο κύπελλο!

Οι μάχες Αγγλίας και Σκωτίας είναι παροιμιώδεις –πρόκειται για την αρχαιότερη ποδοσφαιρική κόντρα σε επίπεδο εθνικών ομάδων- και γιγαντώθηκαν στο Πρωτάθλημα Εθνών της Βρετανίας.

Η διοργάνωση του 1967, ήταν η πρώτη μετά το μουντιάλ του 1966 κι η κάτοχος του παγκοσμίου κυπέλλου Αγγλία ήταν το μεγάλο φαβορί. Τα πάντα κρίνονταν την τελευταία αγωνιστική, όπου τα “λιοντάρια” υποδέχονταν τη Σκωτία. Η ισοπαλία αρκούσε στους Άγγλους για να πάρουν τον τίτλο, ενώ οι Σκωτσέζοι ήθελαν μόνο νίκη.

15 Απριλίου και τότε, με τους Highlanders να θριαμβεύουν επικρατώντας με 3-2. Ακολούθησε εισβολή –χωρίς προβλήματα- στον αγωνιστικό χώρο από τους οπαδούς των Σκωτσέζων, που δε δίστασαν να ανακηρύξουν την ομάδα τους …ανεπίσημη παγκόσμια πρωταθλήτρια, αφού είχαν κερδίσει τους κατόχους του μουντιάλ.

10 χρόνια αργότερα οι Σκωτσέζοι θα εισέβαλαν ξανά στο Wembley, όχι και τόσο ειρηνικά πάντως. Το Πρωτάθλημα Εθνών Βρετανίας κρινόταν πάλι την τελευταία αγωνιστική στο Λονδίνο, αυτή τη φορά στις 4 Ιουνίου. Η Σκωτία νίκησε 2-1 παίρνοντας το τρόπαιο κι οι οπαδοί της που εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο πολύ περισσότερα. Ξήλωσαν το χορτοτάπητα και πήραν κομμάτια ολόκληρα στη Σκωτία, μαζί με ένα από τα δοκάρια!

Οι αναμετρήσεις της Αγγλίας και της Σκωτίας στο πρωτάθλημα εθνών της Βρετανίας είχαν –δυστυχώς- να επιδείξουν και την τραγωδία του Ibrox. Στις 5 Απριλίου του 1902, η Σκωτία υποδεχόταν την Αγγλία στο γήπεδο των Rangers, που ονομαζόταν τότε Ibrox Park (το Ibrox Stadium που ξέρουμε σήμερα).

Κατά τη διάρκεια του πρώτου ημιχρόνου ένα τμήμα των εξεδρών κατέρρευσε από την υπερβολική προσέλευση θεατών, με αποτέλεσμα να βρουν το θάνατο 26 άνθρωποι και να τραυματισθούν πάνω από 500. Το παιχνίδι διεκόπη, για να ξεκινήσει μετά από 20 λεπτά, με τους περισσότερους να αγνοούν το μέγεθος της τραγωδίας. Το ματς ακυρώθηκε και ξανάγινε στο Villa Park του Birmingham, έδρα της Aston Villa.

Το 1981, η διοργάνωση δεν τελείωσε. Οι ταραχές στη Βόρειο Ιρλανδία είχαν ως αποτέλεσμα, να δίνουν οι Βορειοϊρλανδοί τα εντός έδρας παιχνίδια τους στο Λονδίνο και τη Γλασκώβη. Όλοι οι αγώνες έγιναν το Μάιο του 1981, με τις αναταραχές στην Ιρλανδία να συνοδεύονται από απεργία πείνας στις φυλακές. Η Βόρειος Ιρλανδία δεν άλλαξε την έδρα της και οι δύο προσεχείς αντίπαλοί της, η Αγγλία και η Ουαλία, αρνήθηκαν να πάνε στο Μπέλφαστ. Οι αγώνες δεν έγιναν, η διοργάνωση θεωρήθηκε άκυρη κι ήταν η πρώτη φορά –με εξαίρεση την περίοδο των δύο παγκοσμίων πολέμων- που το πρωτάθλημα εθνών της Βρετανίας, δεν απονεμήθηκε. Το 1956 πάντως, ισοβάθμησαν και οι τέσσερις ομάδες (!) με αποτέλεσμα να μοιρασθούν το τρόπαιο.

Καιρός να αναφέρουμε και τον τρόπο διεξαγωγής. Όλες οι ομάδες έπαιζαν μεταξύ τους σε ένα μίνι πρωτάθλημα κι αυτή που τερμάτιζε πρώτη έπαιρνε τον τίτλο. Σε περίπτωση ισοβαθμίας ο τίτλος μοιραζόταν. Από την περίοδο 1978-79 εφαρμόστηκε η διαφορά τερμάτων και τα πράγματα απλοποιήθηκαν. Αν οι ομάδες είχαν την ίδια διαφορά τερμάτων, τότε επικρατούσε αυτή που είχε σημειώσει τα περισσότερα γκολ.

Την περίοδο 1983-84, έγινε το τελευταίο πρωτάθλημα εθνών της Βρετανίας. Η Αγγλία αποσύρθηκε από τη διοργάνωση θέλοντας να αντιμετωπίζει ισχυρότερους αντιπάλους κι η Σκωτία την ακολούθησε. Από τις δύο ομάδες που συνέχισαν η Βόρειος Ιρλανδία πήρε τη 1η θέση κι η Ουαλία τη 2η. Έτσι το τρόπαιο του British Home Championship, παραμένει στην ομοσπονδία της Βορείου Ιρλανδίας, οι οπαδοί της οποίας –αστειευόμενοι- ισχυρίζονται ότι είναι οι πρωταθλητές της Βρετανίας.
Η Αγγλία και η Σκωτία πάντως είναι οι ομάδες με τις περισσότερες κατακτήσεις. Πιο συγκεκριμένα, το British Home Championship κατέκτησαν οι:

Αγγλία 54 φορές (από τις οποίες το μοιράστηκε τις 20)

Σκωτία 41 φορές (από τις οποίες το μοιράστηκε τις 17)

Ουαλία 12 φορές (από τις οποίες το μοιράστηκε τις 5)

Ιρλανδία 8 φορές (από τις οποίες το μοιράστηκε τις 5)

Πολλοί ήταν οι λόγοι που η διοργάνωση σταμάτησε, η ραγδαία άνοδος του μουντιάλ και του πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος, η εμφάνιση του χουλιγκανισμού, οι ταραχές στη Βόρειο Ιρλανδία, αλλά και η πρόθεση των Άγγλων και των Σκωτσέζων να δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους απέναντι σε ισχυρότερους αντιπάλους.

Το κύπελλο εθνών Βρετανίας αντικαταστάθηκε από το μικρότερο Rous Cup, όπου συμμετείχαν η Αγγλία και η Σκωτία (δεν μπορούν η μία χωρίς την άλλη) και μία ομάδα που καλούνταν από τη λατινική Αμερική. Η διοργάνωση αυτή άντεξε μόλις 5 χρόνια.

Το British Home Championship πάντως, φάνηκε να λείπει σε πολλούς κι έγιναν κατά καιρούς πολλές προσπάθειες για την αναβίωσή του.

Το 2011 έγινε το Carling Nations Cup, με τη συμμετοχή Ιρλανδίας, Σκωτίας, Ουαλίας και Βορείου Ιρλανδίας, που θεωρείται διάδοχος του. Τα ματς έγιναν στην Ιρλανδία (όλα στο Aviva Stadium του Δουβλίνου), που είναι και η πρώτη διοργανώτρια. Οι αγώνες ξεκίνησαν στις 8 Φεβρουαρίου και στις 29 Μαίου έγινε η τελευταία αγωνιστική που έμελλε να έχει και τη μορφή τελικού αφού Ιρλανδία και Σκωτία ήταν ισόβαθμες.
Οι Ιρλανδοί τελικά επικράτησαν 1-0 κατακτώντας το τρόπαιο, με γκολ του Roy Keane που ήταν και ο πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης.

Απουσίασε η Αγγλία που ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν εφικτός ο τρόπος διεξαγωγής, ενώ η προσέλευση των φιλάθλων δεν ήταν η αναμενόμενη και παρά τις προθέσεις των ομάδων που συμμετείχαν, η ιδέα καθιέρωσης το θεσμού εγκαταλείφθηκε. Το British Home Championship, η παλαιότερη ποδοσφαιρική διοργάνωση σε επίπεδο εθνικών ομάδων στον κόσμο, υπάρχει πια στις καρδιές όσων αγαπούν το βρετανικό ποδόσφαιρο έχοντας χαρίσει αξέχαστες στιγμές στο βασιλιά των σπορ και τους ρομαντικούς του είδους.

πηγή: www.forcelticandscotland.gr